سیستم های خبره جلسه سوم 1402/08/04

وابستگی بین سیستم ها :

ورودی هر سیستم می تواند خروجی سیستم دیگری باشد و خروجی هر سیستم دیگر می تواند ورودی سیستم دیگری باشد مثال : تولید شیشه

زیر سیستم و سوپر سیستم :

سوپر سیستم ها همان سیستم های اصلی هستد و زیر سیستم ها، سیستم های فرعی هستند هر کدام از این زیر سیستم ها خودشان دارای یک سری اجزا هستند که هرکدام از این اجزا برای رسیدن به هدف سیستم اصلی باهم دیگر تعامل دارند.

سیستم های اطلاعاتی :

سیستم های اطلاعاتی اطلاعات را مربوط به افراد و مکان ذخیره می کنند که بتوانند مسائل و مشکلات را طبق اطلاعاتی که در دسترس است در سازمان حل کنند.

سیستم های اطلاعاتی براساس سطوح سازمان :

عملیاتی : این سیستم ها با فعالیت هایی که تکراری هستند*** و در سازمان وجود دارند بررسی می شوند و در این سیستم ها نیاز اطلاعاتی خیلی کمی دارند مانند ثبت فعالیت زوزانه ی یک کارمند

سطح میانی : نیاز اطلاعاتی مان بیشتر از سطح عملیاتی هست فعالیت ها را برنامه ریزی می کنند مانند گزارش برای ثبت ورود و خروج کارمندان

سطح ارشد یا مدیران ارشد : مسائل بیچیده ای هستند و نیازهای مدیران ارشد را از طریق دسترسی به اطلاعات مرتبط داخلی و خارجی برآورده می کند و به سطح میانی کمک می کند که بر روی مشکلات متمرکز شوند.

مسائل یا تصمیم ساختار یافته : مسائل ساختار یافته توسط الگوریتم یا قوانین تصمیم گیری قابل حل است.

به طور کلی این تصمیم فرآیندی است در رابطه با مشکلات معمول که از طریق راه حل های استاندارد قابل حل می باشند.

مسائل یا تصمیم ساختار نیافته : مسائل نامعلوم هستند که راه حل های مشخصی ندارند در این نوع تصمیمات قاعده ای برای تصمیم صحت تصمیم انتخابی وجود ندارد.

مسائل یا تصمیم نیمه ساختار یافته : مستلزم استفاده از مسائلی هستند که در ساختار یافته اسفاده می شوند و دارای الگوریتم های استاندارد هستند و هم در مسائل ساختار نیافته قضاوت های انسانی و تجربه از آن ها استفاده می شود.

سیستم های خبره جلسه چهارم 1402/08/11

سیستم های اطلاعاتی بر اساس نوع فعالیت به چند دسته تقسیم می شود:

1- سیستم پردازش تراکنش TPS (transaction processing system) : سیستم های پردازش تراکنش در سازمان ها برای انجام کارهای ساده و تکراری مورد استفاده قرار می گیرند.

این سیستم حجم بالایی از داده و اطلاعات عملیات های عادی سازمان را که به صورت روزانه انجام می گیرند ذخیره و پردازش می کنند و به طور مستقیم توسط خود کارمندان یا کارگران اطلاعات اداره می شوند.

2- سیستم اطلاعاتی مدیریت MIS (management information system) : این سیستم ها وظیفه ی پشتیبانی از مدیریت میانی و مدیریت عملیاتی را به وسیله ی اطلاعاتی که به آن ها می دهد برعهده دارد تا مدیر وظایف اش را بهتر انجام دهد. به صورت مشخص به عملیات داخلی سازمان توجه دارد و به بیرون سازمان ارتباطی ندارد، این سازمان داده های محیطی و داده های مربوط به تبادلات و عملیات سازمان راجمع آوری می کند و سپس آن ها را سازماندهی می کند و به عنوان اطلاعات به مدیران ارائه می دهد.

3- سیستم پشتیبانِ تصمیم گیری DSS (Decision support system) : این سیستم ها منابع انسانی را با قابلیت های کامپیوتری ترکیب می کند تا باعث ارتقاء کیفیی تصمیم گیری ها شود. این سیستم ها جهت اجرا مدل های پیچیده آماری و ریاضی، تحلیل داده ها و پشتیبانی از تصمیم مورد استفاده قرار می گیرد. (مانند استفاده از اکسل  برای محاسبه سود و ضرر در سازمان)

4- سیستم خبره ES (Expert System) : در این نوع سیستم، خبرگی و تخصص از فرد متخصص به کامپیوتر منتقل شده و این دانش در کامپیوتر ذخیره می شود و هنگام نیاز کاربر از آن استفاده می کند. سیستم خبره می تواند مانند یک متخصص به خوبی استدلال کند و به نتیجه ی مناسبی برسد. سیستم خبره برخلاف سیستم های DSS تصمیمات را می گیرد به عبارت دیگر این سیستم ها نرم افزارهای کامپیوتری هوشمند هستند که در آن ها نقش تخصصی کارشناسان به صورت مجموعه های اطلاعات عملی گردآوری شده است.

داده هایی که در چنین سیستمی مورد استفاده قرار می گیرد دانش تخصصی نامیده می شود این داده ها برای حل مسائل به کار می روند.

5- سیستم اطلاعاتی اجرائی EIS (executive information system) : سیستم های EIS به مدیران ارشد سازمان کمک می کند که به یک تصویر کلی سازمان را در اختیار داشته باشند.

توجه مدیر ارشد بیشتر به خارج سازمان میی باشد. سیستم های EIS به منظور کمک به دستیابی مدیران به عوامل کلیدی موفقیت طراحی شده و با معرفی فرصت ها امکان تحلیل آن ها را فراهم می کند. در این سیستم ها از نمودارهای گرافیکی استفاده می شود. قبل از اینکه تصمیم به اجرا درآید اطلاعات مربوط به حوزه تصمیم گیری به صورت نمودار رسم می شود و سپس بعد از اجرا تصمیم مجددا نمودار جدید ترسیم می شود.

مدیران از مقایسه این نوع نمودار متوجه می شوند که این تصمیم برای سازمان تاثیرگذار است یا خیر؟

سیستم های خبره جلسه پنجم 1402/08/18

سیستم های هوشمند (Intelligent System) :

سیستم هایی که فناوری پیشرفته ای داشته و نسبت به جهان اطراف خود واکنشی توام با ادراک دارند سیستم های هوشمند گفته می شود.

در حوزه های خرد در تعامل با کاربرانی از نوع بشر و تعمیدات محیط‌های اجتماعی و فیزیکی تمرکز دارند. دستگاه‌های مستقلی هستند که می‌توانند محیط اطرافشان را درک کنند و اهداف خاصی را دنبال کنند.

عملکرد سیستم های هوشمند:

1- رفتارشان شبیه به انسان است : سعی می کنند کارهایی را انجام دهند که انسان آن کارها را انجام می‌دهد.

2- خودشان می‌توانند تصمیم‌گیری کنند : انسان وقتی با مسائلی روبرو می‌شود خودش می‌تواند تصمیم بگیرد، سیستم هوشمند هم علاوه بر اینکه محیط اطرافش را درک می‌کند باید بتواند رفتاری از خودش نشان دهد و تصمیم بگیرد.

3- خودشان باید یاد بگیرند.

4- منطقی و معقول رفتار کنند.

مزایای سیستم هوشمند :

1- صرفه جویی در زمان و وقت به دلیل حذف موارد انسانی: وقتی عوامل انسانی حذف شوند زمان بیشتری هم داریم.

2- صرفه‌جویی در مصرف انرژی به دلیل کنترل و حذف مصارف ناخواسته: بهینه سازی و صرفه‌جویی در مصرف برق یکی از شاخص‌های مزایای سیستم هوشمند است. ساختمان‌ها و خانه‌ها از اصلی‌ترین مکان‌های به هدر رفتن انرژی می‌باشند. تجهیزات تعبیه شده در خانه هوشمند ضمن مدیریت عملکرد وسایل، مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. سیستم هوشمند با کنترل نرخ مصرف انرژی در ساعات اوج مصرف در کاهش نرخ مصرفی نقش بسزایی دارد.

3- افزایش طول عمر تجهیزات و دستگاه‌ها: در هوشمندسازی از تجهیزات بسیار هوشمند دنیا استفاده می‌شود. استفاده از فناوری‌ها و تکنولوژی مدرن این تجهیزات علاوه بر افزایش و کارکرد بهینه باعث عمر بالای این سیستم‌ها می‌شود.

4- امکان برنامه‌ریزی و به دنبال آن انجام آن امور بر اساس زمان‌های تعریف شده: سیستم هوشمند قابلیت زمانبندی و برنامه‌ریزی عملکرد و کارکرد بخش‌های مختلف یک محیط را به سادگی فراهم می‌کند در نتیجه افراد می‌توانند متناسب با نوع نیاز خود یک عملکرد خاص را در بازه زمانی مشخص برنامه‌ریزی کنند.

5- امکان مدیریت از راه دور برای بسیاری از فرایندها و کارها: از طریق نصب برنامه‌های مورد نیاز از روی تلفن یا لپ‌تاپ می‌توانیم به صورت لحظه‌ای در هر زمان و مکانی در اموال و دارایی خود نظارت داشته باشیم. 

سیستم های خبره جلسه ششم 1402/08/26

امتحان کلاسی

سیستم های خبره جلسه هفتم 1402/09/02

معایب سیستم هوشمند :

1- امنیت نسبتا پایین : سیستم‌های هوشمند اطلاعات و داده‌های مختلفی را از ما نگهداری می‌کنند و در صورتی که شخصی بتواند به این اطلاعات و داده‌ها دسترسی پیدا کند می‌تواند اطلاعات زیادی را درباره ما به دست آورند. هکرها می‌توانند تجهیزات و سخت‌افزارهای سیستم هوشمند را هک کنند و به راحتی به اطلاعات آن ها دسترسی پیدا کنند.

2- کم تحرکی : تحرک به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد و این مشکل می‌تواند باعث بیماری‌های مختلف شود.

3- شرکت مورد تقاضا ورشکسته شود : شرکتی که اجزاء هوشمند ما را عرضه می‌کند از دور تجارت خارج شود و تمام سرورهای خود را خاموش کند در این صورت تمام هزینه‌هایی که صرف خریدن دستگاه کرده هدر می‌رود.

هوش مصنوعی : به سیستم‌هایی گفته می‌شود که می‌توانند واکنش‌هایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه سازی فرایندهای تفکری و شیوه‌های استدلال انسانی و پاسخ موفق به آن ها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسئله را داشته باشد.

انواع هوش مصنوعی :

1- هوش مصنوعی محدود : (یعنی محدود به اون چیزیکه ما بهش یاد میدیم مثل اتومبیل های خودران) : این هوش مصنوعی در یک زمینه ای محدود عمل می کند و شبیه سازی هوش انسانی است . مانند سیستم تشخیص چهره - اتومبیل های خودران و ...

2- هوش مصنوعی عمومی : می‌تواند تمام کارهایی که یک انسان انجام می‌دهد را به طور کامل انجام دهد و حتی کارهایی که انسان از پس آن بر نمی‌آید می‌تواند انجام دهد همانند انسان عمل می‌کند فکر کند و کارهای محاسباتی را انجام دهد.

3- سوپر یا ابر هوش مصنوعی : سطح هوش و درک انسانی را پشت سر گذاشته و به نوعی دارای هوش فرابشری است این سیستم می‌تواند قدرت‌هایی داشته باشد که انسان از داشتن آن محروم است، رسیدن به این سیستم در اثر تکامل هوش مصنوعی عمومی اتفاق می‌افتد.

هدف هوش مصنوعی از دیدگاه کاربردی :

1- جستجوی هوشمند اطلاعات : وقتی به اطلاعات نیاز داریم و با حجم خیلی زیادی از اطلاعات مواجه هستیم و بخواهیم جستجوی خاصی را روی اطلاعات انجام دهیم زمان زیادی را می‌گیرد.

2- به کارگیری زبان طبیعی در ارتباط با کامپیوتر : زبان انسان را با کامپیوتر ارتباط برقرار کنیم که کامپیوترها متوجه زبان انسان شوند

3- ایجاد برنامه‌های کامپیوتری که انسان را در تصمیم گیری کمک کنند.

شاخه های پرکاربرد هوش مصنوعی :

1- شبکه های عصبی : این سیستم از شمار زیادی عناصر پردازشی به هم پیوسته به نام نورون تشکیل شده است که برای حل یک مسئله با هم هماهنگ عمل می‌کنند و توسط ارتباطات الکترومغناطیسی اطلاعات را منتقل می کنند. در این شبکه ها اگریک سلول آسیب ببیند، بقیه سلول ها می توانند نبودن آن را جبران کنند. این شبکه ها قادر به یادگیری هستند ؛ یعنی با استفاده از مثال ها اطلاعات طوری تغییر می‌کنند که در صورت دادن ورودی جدید، سیستم پاسخ درستی تولید می‌کند.

سیستم های خبره جلسه هشتم 1402/09/09

2- یادگیری عمیق : مدل های یادگیری عمیق از نورون های مصنوعی تشکیل شده اند، این نورون ها از لایه های قبلی، ورودی دریافت می کنند. اولین لایه، لایه ورودی است که داده ها را دریافت می کند و آخرین لایه، لایه خروجی است که ......... را تولید می کند.

لایه های بین، لایه ی پنهان نامیده می شوند و به مدل اجازه می دهند تا نمایش های پیشچیده ی داده ها را یاد بگیرند.

3- بینایی ماشین : (تصویر را تجزیه و تحلیل می کند و خروجی را بیرون می کند. مثلا در صنایع غذایی در خروجی از محصول عکس گرفته می شود که ببیند کارایی لازم را دارد یا خیر).

تکنولوژی بینایی ماشین و تصویربرداری شامل فرآیندهایی هست که نیازمند بکارگیری علوم مهندسی کامپیوتر می باشد. این فرآیند را می توانبه چند دسته تقسیم کرد :

• ایجاد تصویر به شکل دیجیتال
• به کارگیری تکنیک های کامپیوتری جهت پردازش یا اصلاح داده های تصویری
• بررسی، و استفاده از نتایج پردازش شده برای اهدافی مثل کنترل کردن تجهیزات خودکار، کنترل کیفیت یک فرآیند تولیدی

4- پردازش زبان طبیعی : پردازش زبان طبیعی ...... یک کامپیوتر برای درک چیزی است که انسان در قالب کلام به او می گوید، یعنی مطالعه روی درک رایانه ها از گفتار، نوشتار و ارتباط انسانی. رایانه ها با مجهز شدن به این درک می توانند تغییرات متنی را در مقیاس بزرگ انجام دهند و داده های معنادار را فراهم کنند. 

به عبارتی دیگر کامپیوتر ها را قادر سازیم که گفتار یا نوشتار تولید شده در قالب یک زبان طبیعی تولید کند.